درگاه پرداخت مستقیم در مقابل درگاه واسط؛ کدام برای کسب و کار شما بهتر است؟
اشتراک گذاری در
شما تمام کارهای سخت را انجام داده‌اید. یک وبسایت زیبا طراحی کرده‌اید، محصولات فوق العاده‌ای را با عکاسی عالی بارگذاری کرده اید، برایش بازاریابی کرده اید و مشتری را جذب نموده اید. مشتری شما محصولی را پسندیده، آن را به سبد خرید اضافه کرده و اکنون در مهم ترین، حیاتی ترین و شکننده ترین صفحه ی سایت شما قرار دارد: صفحه پرداخت.
حالا، او آماده است تا با ارزش ترین دارایی خود (پولش) را به شما بدهد. اما برای این کار، باید روی یک دکمه کلیک کند. «پرداخت».
پشت این دکمه ساده، یک دنیای پیچیده فنی و مالی نهفته است. انتخاب شما برای اینکه «چه کسی» این پول را دریافت و پردازش کند، مستقیماً بر نرخ تبدیل (فروش)، هزینه‌های جاری، سرعت رشد کسب و کار و سلامت روان شما به عنوان مدیر، تأثیر می گذارد.
در ایران، شما برای دریافت این پول دو مسیر اصلی پیش رو دارید:
۱. مسیر مستقیم (PSP): بستن قرارداد مستقیم با شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت (مانند پرداخت ملت، سامان کیش، پارسیان و…).
۲. مسیر واسط (Aggregator): استفاده از یک شرکت تجمیع کننده پرداخت مانند «زرین‌پال».
این انتخاب فقط یک تصمیم فنی نیست؛ یک تصمیم استراتژیک است. در این مقاله جامع، ما هر دو مسیر را کالبدشکافی می کنیم، مزایا و معایب پنهان هرکدام را فاش می‌کنیم و به شما کمک می‌کنیم تا بهترین گزینه را برای مرحله فعلی کسب و کارتان انتخاب کنید.
بازیگران اصلی صحنه پرداخت ایران (و نقش شاپرک)
قبل از مقایسه، باید صحنه را بشناسیم. در ایران، تمام تراکنش های آنلاین تحت نظارت یک نهاد مرکزی به نام «شاپرک» (شبکه الکترونیکی پرداخت کارت) انجام می‌شود. شاپرک رگولاتور و ناظر اصلی است.
- PSP : دوازده شرکت مجاز (مانند سامان کیش، به‌پرداخت ملت، تجارت الکترونیک پارسیان و…) هستند که مستقیماً به شاپرک متصل‌اند و مجوز پردازش پول را دارند.
- پرداخت یار (Aggregator): شرکت‌هایی مانند زرین پال، زیبال و… که خودشان مجوز PSP ندارند، اما به عنوان یک «پرداخت یار» رسمی، با تمام یا چند PSP قرارداد می‌بندند و خدمات آن‌ها را به صورت یکپارچه به کسب و کارهای کوچکتر ارائه می دهند.
پس در هر دو حالت، پول شما در نهایت توسط زیر ساخت شاپرک و PSP ها جابجا می‌شود. تفاوت در «چگونگی» دسترسی شما به این زیرساخت است.
مسیر اول: درگاه پرداخت مستقیم (PSP) یا «راه پر پیچ و خم بزرگان»
درگاه پرداخت مستقیم به این معناست که شما به عنوان صاحب کسب و کار، مستقیماً با یکی از آن ۱۲ شرکت (مثلاً «به پرداخت ملت») وارد مذاکره و عقد قرارداد می‌شوید.
مزایای درگاه مستقیم (PSP): چرا غول ها این راه را می روند؟
-
۱. کارمزد بسیار پایین (مزیت اصلی): این بزرگترین دلیل انتخاب PSP است. طبق مصوبات بانک مرکزی، کارمزد درگاه های مستقیم بسیار ناچیز است (پلکانی و معمولاً زیر ۰.۵٪). وقتی شما یک کسب و کار در مقیاس دیجی کالا یا اسنپ هستید و ماهانه هزاران میلیارد تومان تراکنش دارید، تفاوت ۰.۵٪ با ۱٪ کارمزد، به معنای صرفه جویی میلیاردها تومانی در سال است. در این مقیاس، این تنها انتخاب منطقی است.
- ۲. واریز مستقیم به حساب (بدون واسطه): پول پس از تسویه توسط شاپرک (معمولاً در سیکل پایا روز بعد)، مستقیماً به حساب بانکی شما که هنگام عقد قرارداد معرفی کرده اید واریز می شود. هیچ نهاد واسطی پول شما را «نگه» نمی دارد.
-
۳. برندینگ بانکی (یک مزیت نسبی): مشتری هنگام پرداخت، به صفحه ای با برند رسمی بانک (مثلاً بانک ملت) منتقل می شود. برای برخی مشتریان سنتی تر، دیدن نام یک بانک بزرگ می تواند حس اعتماد ایجاد کند.
معایب درگاه مستقیم (PSP): کابوس کسب و کارهای نوپا
- ۱. فرآیند دریافت طولانی و طاقت‌فرسا (قاتل زمان): این یک شوخی نیست. برای دریافت درگاه مستقیم، شما باید یک ماراتن اداری را طی کنید. شما الزاماً به نماد اعتماد الکترونیکی و کد رهگیری مالیاتی نیاز دارید. باید فرم های حقوقی ۱۰-۱۵ صفحه ای بانک را پر کنید، مدارک شرکت، اجاره نامه یا سند محل کار را ارسال کنید، منتظر تایید شعبه بمانید، و… این فرآیند در خوش بینانه ترین حالت «چند هفته» و در موارد واقعی «چند ماه» طول می کشد.
- ۲. پیاده سازی فنی پیچیده (کابوس برنامه نویس): هر یک از این ۱۲ PSP، مستندات فنی (API)، کتابخانه های کدنویسی و پلاگین های مخصوص به خود را دارند. بسیاری از این مستندات، قدیمی، ناقص یا پیچیده هستند. شما (یا برنامه‌نویس شما) باید این مستندات را بخوانید، کدنویسی سفارشی انجام دهید و آن را تست کنید.
- ۳. پشتیبانی فنی ضعیف و کند (کابوس فروش شبانه): تصور کنید ساعت ۱۰ شب شب یلدا است؛ اوج ترافیک و فروش کمپین شما. ناگهان درگاه پرداخت ملت شما از کار می افتد. با پشتیبانی PSP تماس می گیرید. در بهترین حالت به یک اپراتور متصل می شوید که از شما «شماره پایانه» می خواهد و می گوید «بررسی می کنیم». اما اغلب اوقات، با یک پیام ضبط شده مواجه می شوید: «ساعات کاری ۸ صبح تا ۴ بعد از ظهر». شما در اوج فروش، میلیون ها تومان ضرر می کنید چون پشتیبانی فنی شما، یک کارمند بانک با ساعات کاری اداری است.
-
۴. نقطه شکست واحد: شما به زیرساخت فنی یک بانک وابسته اید. اگر سرورهای بانک سامان در آن روز دچار اختلال شوند (که بسیار اتفاق می افتد)، تمام فرآیند پرداخت شما متوقف می شود. شما در حال از دست دادن فروش هستید و هیچ کاری از دستتان بر نمی‌آید.
مسیر دوم: درگاه واسط (زرین پال) یا «بزرگراه سرعت و سادگی»
درگاه پرداخت واسط (یا پرداخت یار)، یک شرکت فناوری است که مانند یک «پل هوشمند» عمل می‌کند. زرین پال، به عنوان پیشگام و محبوب ترین پرداخت یار ایران، پیشاپیش با تمام آن PSP ها قرارداد بسته، تمام آن کدهای پیچیده را نوشته و تمام آن کابوس های پشتیبانی را مدیریت کرده است.
شما به جای قرارداد با ۱۲ بانک، فقط یک حساب کاربری در زرین پال باز می کنید.
مزایای درگاه واسط (زرین پال): چرا ۹۹٪ استارتاپ ها این راه را می روند؟
-
۱. فعال سازی فوری (مزیت حیاتی): شما امروز در سایت زرین پال ثبت نام می‌کنید. مدارک هویتی خود را بارگذاری می کنید و در کمتر از ۲۴ ساعت (گاهی حتی چند ساعته) درگاه پرداخت شما فعال و آماده دریافت پول است. برای کسب وکاری که می‌خواهد سریع وارد بازار شود، این یک مزیت حیاتی است. شما ماه ها در زمان صرفه جویی می کنید.
- ۲. پیاده‌سازی فوق العاده ساده: زرین پال برای تمام پلتفرم های ممکن (ووکامرس، پرستاشاپ، جوملا، لاراول، پایتون و…) پلاگین ها و مستندات آماده، تمیز و به روز ارائه می دهد. نصب آن اغلب به سادگی نصب یک افزونه وردپرس و کپی کردن یک کد API است.
- ۳. سوییچر هوشمند (قاتل قطعی درگاه): این شاهکار درگاه های واسط است. زرین پال به طور مداوم در حال پایش سلامت تمام درگاه های بانکی (PSP ها) است. اگر مشتری شما روی «پرداخت» کلیک کند و درگاه سامان در آن لحظه کند یا قطع باشد، زرین پال به طور خودکار و هوشمند، مشتری را به پایدارترین درگاه بعدی (مثلاً پاسارگاد) هدایت می کند. مشتری اصلاً متوجه این اتفاق نمی شود. فروش شما هرگز به دلیل قطعی یک بانک متوقف نخواهد شد.
- ۴. پشتیبانی فنی متخصص و ۲۴ ساعته: ساعت ۱۰ شب شب یلدا است و درگاه شما به مشکل خورده. شما با پشتیبانی زرین پال تماس می‌گیرید. کسی که پاسخ می‌دهد، یک متخصص فنی است که کسب وکار آنلاین را می‌فهمد، نه یک کارمند بانک. آن‌ها ۲۴/۷ در دسترس هستند تا مشکل شما را حل کنند، چون کل بیزینس آن‌ها به همین پایداری وابسته است.
-
۵. «اعتماد» به عنوان یک سرویس: این یک نکته روانشناسی مهم است. همانطور که در مقاله «چرا مشتریان سبد خرید را رها می‌کنند؟» گفتیم، «اعتماد» همه چیز است. لوگوی آشنا و معتبر «زرین پال» برای میلیون ها خریدار آنلاین ایرانی، خود به یک «نماد اعتماد» تبدیل شده است. دیدن این لوگو به مشتری اطمینان می‌دهد که این فروشگاه، یک فروشگاه معتبر و تایید شده است.
معایب درگاه واسط (زرین پال): بهای این سادگی چیست؟
-
۱. کارمزد بالاتر: این بهای سادگی است. زرین پال در ازای تمام این خدمات (فعال سازی سریع، سوییچر هوشمند، پشتیبانی ۲۴/۷، پلاگین های آماده)، از هر تراکنش شما «کارمزد» دریافت می‌کند (معمولاً ۱٪ تا سقف مشخصی، مثلاً ۵ یا ۶ هزار تومان). شما در واقع این کارمزد را می‌پردازید تا روی فروش تمرکز کنید، نه زیرساخت فنی.
-
۲. تسویه حساب با یک روز تاخیر: پول مستقیماً به حساب بانکی شما نمی‌آید. ابتدا به «کیف پول» شما در پنل زرین‌پال واریز می‌شود. سپس شما می‌توانید درخواست تسویه حساب دهید و طبق سیکل پایا شاپرک، پول معمولاً روز کاری بعد به حساب شما واریز می‌شود. این «شناوری» ۲۴ ساعته پول، برای ۹۹٪ کسب وکارها اهمیتی ندارد، اما باید از آن آگاه باشید.
جدول مقایسه جامع: درگاه مستقیم (PSP) در مقابل درگاه واسط (زرین پال)
| ویژگی | درگاه پرداخت مستقیم (PSP) | درگاه پرداخت واسط (زرین پال) |
|---|---|---|
| سرعت فعال سازی | بسیار کند (چند هفته تا چند ماه) | بسیار سریع (اغلب کمتر از ۲۴ ساعت) |
| مدارک مورد نیاز | پیچیده: اینماد (الزامی)، کد مالیاتی، قرارداد حقوقی، اجاره نامه | ساده: مدارک هویتی و کد مالیاتی (برای شروع، نیازی به اینماد نیست) |
| کارمزد | بسیار پایین (زیر ۰.۵٪، مصوب بانک مرکزی) | بالاتر (معمولاً ۱٪ تا سقف مشخص) |
| پشتیبانی فنی | ضعیف تا متوسط (وابسته به PSP، پاسخگویی اغلب کند است) | عالی (پشتیبانی ۲۴/۷، پاسخگویی سریع، مستندات کامل) |
| پیاده سازی و پلاگین | پیچیده (نیاز به برنامه نویس یا پلاگین های خاص هر بانک) | بسیار ساده (پلاگین های آماده برای تمام پلتفرم ها، مستندات شفاف) |
| پایداری درگاه | وابسته به یک بانک (اگر درگاه بانک قطع باشد، پرداخت شما مختل است) | بسیار بالا (سوییچ هوشمند بین درگاه های مختلف بانکی) |
| تسویه حساب | مستقیم به حساب شما (طبق سیکل پایا شاپرک) | با یک روز تاخیر (ابتدا به حساب واسط، سپس به حساب شما) |
| اعتماد کاربر | متوسط (کاربر باید لوگوی هر بانک را بشناسد) | بالا (لوگوی «زرین پال» به عنوان نماد اعتماد شناخته شده است) |
راه حل هوشمندانه جیبانکت: بهترین های هر دو جهان، بدون دردسر
شما به عنوان صاحب کسب وکار، اصلاً نباید درگیر این تصمیمات فنی پیچیده شوید. وظیفه شما بازاریابی و فروش است. وظیفه ما در جیبانکت، به عنوان شریک فنی و مالی شما، این است که «موتور» کسب وکار شما را بدون نقص روشن نگه داریم.
سرویس «خدمات درگاه پرداخت و اینماد» ما دقیقاً برای حل این مشکل طراحی شده است:
- شروع سریع (راه‌حل واسط): ما در ۲۴ ساعت، بهترین و پایدارترین درگاه واسط (زرین پال) را برای شما دریافت، راه اندازی و بر روی سایتتان نصب می‌کنیم. شما از همان روز اول شروع به فروش می‌کنید.
- ساخت اعتماد (راه‌حل قانونی): همزمان که شما در حال فروش هستید، تیم ما در پس زمینه، فرآیند زمان بر و پیچیده ی دریافت «اینماد» و سایر مجوز های لازم را برای شما طی می کند.
- آماده‌سازی برای مقیاس (راه حل مستقیم): وقتی کسب وکار شما رشد کرد و حجم تراکنش های شما به حدی رسید که کارمزد ۱٪ برایتان سنگین شد، ما به عنوان وکیل فنی شما، وارد عمل می‌شویم. فرآیند دریافت درگاه مستقیم (PSP) را برایتان مدیریت کرده و آن را به عنوان درگاه اصلی یا پشتیبان، به سایت شما اضافه می کنیم.
پشتیبانی واحد (راه حل نهایی): و مهم‌تر از همه، اگر مشکلی پیش بیاید (چه از زرین پال، چه از PSP مستقیم)، شما با ۱۲ شرکت مختلف تماس نمی گیرید. شما فقط با پشتیبانی جیبانکت تماس می گیرید. ما مشکل را پیدا و حل می کنیم.
کدام را انتخاب کنم؟ (یک نقشه راه ساده)
انتخاب بین درگاه مستقیم و واسط، یک «بله» یا «خیر» ساده نیست. این یک «چه زمانی» است.
- مرحله ۱: کسب وکار نوپا (0 تا 100 تراکنش در روز)
- اولویت شما: سرعت، سادگی، پایداری.
- انتخاب قطعی: درگاه واسط (زرین پال).
- دلیل: زمانی که شما صرفه جویی می‌کنید تا درگیر بروکراسی اداری بانک نشوید، هزاران برابر ارزشمندتر از ۱٪ کارمزدی است که می‌پردازید. شما نیاز به «فروش» دارید، نه «صرفه جویی» در کارمزد.
- مرحله ۲: کسب وکار در حال رشد (100 تا 1000 تراکنش در روز)
- اولویت شما: پایداری مطلق، پشتیبانی قوی، مدیریت هزینه.
- انتخاب هوشمندانه: همچنان درگاه واسط (زرین پال).
- دلیل: در این مرحله، یک ساعت قطعی درگاه به معنای صدها فروش از دست رفته است. «سوییچر هوشمند» زرین پال و پشتیبانی ۲۴/۷ آن‌ها، حیاتی ترین دارایی شماست. ۱٪ کارمزد، هزینه‌ی معقولی برای این «بیمه پایداری» است.
- مرحله ۳: کسب‌وکار بزرگ (Enterprise)
- اولویت شما: کاهش هزینه های عملیاتی (کارمزد).
- انتخاب منطقی: درگاه مستقیم (PSP).
- دلیل: در این مقیاس، شما تیم فنی اختصاصی خود را دارید که می‌تواند پیچیدگی API بانک ها و پشتیبانی ضعیف آن‌ها را مدیریت کند. صرفه‌جویی ۰.۵٪ در کارمزد، اکنون به یک عدد مالی عظیم تبدیل شده که ارزش این سرمایه گذاری فنی را دارد.
پیام نهایی: مسیر خود را هوشمندانه انتخاب کنید. سریع شروع کنید، بر فروش تمرکز کنید و اجازه دهید شریک قابل اعتمادی مانند جیبانکت، زیرساخت‌های شما را همگام با رشدتان توسعه دهد.
در خبرنامه ما مشترک شوید
تازه ترین خبرها را دریافت کنید
مقالات بیشتر
